Πρόσφατα είδα ένα βιντεο ρεπορταζ(;) του ελληνικού τμήματος της Deutsche Welle, με υπεύθυνη της εκπομπής την κα Ρηγούτσου, για τους Έλληνες που γυρίζουν πίσω και ειδικά για το γκρουπ που δημιουργησανε μερικοι από αυτους στο Instagram (_727 followers την ωρα που γράφω το ποστ) και στο Facebook (111 followers αν και δημιουργηθηκε το 2020) με την επωνυμία Back to Greece. Το βιντεο ειναι το παρακάτω :
Πριν γράψω οτιδήποτε θα πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι. Η μετανάστευση ειναι δυσκολη και δεν είναι για όλους. Όλοι όσοι μεταναστευουμε μεταναστευουμε λόγω κάποιας ανώτερης βίας, είτε αυτη λέγεται πόλεμος, πείνα, κλιματική αλλαγή, οικονομική κρίση είτε η ανάγκη μας να ζησουμε διαφορετικά. Δεν ξεκινάμε όλοι από την ίδια αφετηρία και δεν έχουμε όλοι τις ίδιες αντοχές και πολύ περισσότερο δεν μπορουμε να έχουμε όλοι μας τις ίδιες ευκαιρίες γυρνώντας πίσω.
Οντας λοιπόν προσωπική υπόθεση, το να προβάλλει κάποιος την μετανάστευση ως την απόλυτη λύση, ή μονόδρομο στην ζωή οποιουδήποτε, είναι το ίδιο λάθος με το να προβάλλει, και κυρίως με λειψές πληροφορίες, την επιστροφή στην χώρα ως ενδεδειγμένη κίνηση για όσους έχουν μεταναστευσει.
Deutsche Welle
Το βιντεο είναι μια συνεργασία μεταξυ της ανταποκρίτριας της DW στην Αθήνα κας Δέσποινας Τσόκου και της κας Δήμητρας Κυρανούδη από το Βερολίνο. Την επιμέλεια της εκπομπής την έχει η κα Ρηγούτσου καθώς και την συνταξη, άρα και την ευθύνη του αποτελέσματος. Η κα Ρηγούτσου βρίσκεται στην DW από το 1995 και θα περίμενα να είναι πιο προσεκτική στις εκπομπές που επιμελείται.
Πάμε λίγο στο τεχνικό κομμάτι. Η κα Κυρανουδη κάνει το Stand up απο κάποιο σημείο του Spree που μπορεις να δεις και το εμβληματικό τοπόσημο του Πύργου της τηλεορασης στην Alexanderplatz. Κάποιος προφανως της εχει πει ότι πρπεει να έχει φατσα τον ηλιο για να έχει αρκετο φως οπότε και αυτη έστησε τον τρίποδα και έβαλε το κινητό της να τραβάει. Κινητό που το βλέπουμε από την σκιά που αφήνει πάνω της. Καταπληκτικός επαγγελματισμός από την DW.
Η κα Τσόκου μας ενημερώνει ότι 500000 Έλληνες φυγανε την εποχή της κρίσης, έναν νουμερο αυθαίρετο που κυκλοφορεί όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης, αυθαίρετο γιατι δεν έχουμε κανέναν μηχανισμό καταγραφής της μετακίνησης των Ελλήνων πολιτών. Αφου λοιπον μας λέει αυτό μας ενημερώνει οτι πολλοί (αλήθεια πόσοι;) γυρίζουν πίσω και μας πληροφορεί ότι και αυτη ειναι μια από αυτούς που γυρίσανε. Μόνο που αυτη γεννηθηκε και μεγάλωσε στο Μόναχο, άρα δεν ανηκει στους 500000 που μας ανάφερε στην αρχή και επίσης ειναι στην Αθήνα με εργοδότη γερμανικη εταιρία και αυτό δεν είναι το θέμα μας.
Αυτοι που γύρισαν
Στο βίντεο ακολουθεί η παρουσίαση κάποιων ατόμων που γύρισαν και αποτελουν τα μέλη του γκρουπ. Για κανένα από αυτά τα άτομα δεν έχουμε το όνομα τους, εννοώ το ονοματεπώνυμό τους. Μας δινουν το μικρό τους όνομα, τι έχουν σπουδάσει/τι δουλεια κάνουν, που ηταν στο εξωτερικό και πόσο καλά νοιώθουν που γύρισαν. Δεν μπορώ να καταλάβω πως μπορουμε να έχουμε ρεπορταζ από έναν τόσο σοβαρό δημοσιογραφικό οργανισμό, χωρίς να ξέρουμε ποιος μας μιλάει. Δεν ειναι ένα ρεπορταζ δρόμου αλλά ένα οργανωμένο ρεπορταζ που αφορά συγκεκριμένη οργάνωση της οποίας το μόνο στοιχείο που μας δίνει η δημοσιογράφος είναι τον αριθμό μελων στο γκρουπ του Instagram. Wow, που θα έλεγε ο Βαρουφάκης, αυτό μαθαίνουν οι σχολές δημοσιογραφίας στην Γερμανια του νεους δημοσιογράφους;
Η κυρια, της οποίας το όνομα δεν ξέρουμε, και που έχει ιδρύσει το γρουπ λέει οτι είναι ένα γκρουπ που μετράει 2 χρόνια ζωής, (και έχει 700 άτομα στο instagram και 111 στο Facebook ενώ είναι κυρίως ψηφιακό;) και έχει ως σκοπό να δικτυώσει αυτους που επιστρέφουν αλλά και να διευκολύνει την απόφαση επιστροφής. Ποτέ δεν μάθαμε πως ακριβως διευκολύνεις την απόφαση επιστροφής, ελπίζω όχι με τις φωτογραφίες από τον Παρνασσό για σκί, ή τα εκκλησάκια και οι παραλίες που βλέπουμε στο Instagram. Η απόφαση για επιστροφή δεν είναι του τυπου που θα πάμε διακοπές σημερα. Η ιδρυτρια του γκρουπ ηταν 7 χρόνια στην Γερμανία, στο Düsseldorf και είναι ορθοδοντικός, ένα επάγγελμα που δεν έχει σύνορα.
Ο επόμενος ο Γιάννης όλα χαρα μας λέει οτι πήγε για μεταπυχιακό στο Tübingen και εκατσε 6 χρόνια, εκ των οποιων το 1 τουλάχιστον ηταν χρονιά ως φοιτητης. Μας λεει δε οτι πιστευει οτι μπορει να εξασφαλίσει μια ανετη διαβίωση αν και οι φίλοι του τον κοροιδεύουν. Κακώς οι φίλοι του τον κοροιδεύουν γιατί ο Γίαννης εκτος από το δικηγορικό του γραφείο είναι σύμβουλος στο Υπουργείο Οικονομικών, θέση που δεν νομίζω να μην είναι πολιτική.
Μεσα από τα σχόλια του Γιάννη βρήκα και το όνομα της ιδρύτριας του γκρουπ η οποία λέγεται Ειρήνη Καπογιάννη, με πολύ καλές σπουδες και βιογραφικό όπως βλέπουμε στο linkedin της. Βεβαια απο τα 7 χρόνια στην Γερμανία τα 4 ήταν Postgraduate στο πανεπιστήμιο Heinrich Heine του Düsseldorf. Η κα Καπογιάννη έχει δικό της ιατρείο στο Χαλάνδρι.
Η Άννυ που ακολουθεί είναι οδοντιατρος. Εμεινε λέει 11 χρόνια στην Γερμανια σε Βερολίνο και Μόναχο, βλέποντας την ηλικία της και το πόσο της έλειψε ο ήλιος και η ντοματα πιστευω οτι τα περισσότερα χρόνια ήταν σπουδες.
Ακολουθει η Ειρηνη που σπουδασε λέει Πολιικές επιστημες και εφυγε για Βέλγιο οπου έκατσε 3 χρόνια και γυρισε πίσω γιατι εδώ αποκατασταθηκε επαγγελματικά. Τι έκανε στο Βέλγιο, τι κάνει τώρα κανείς δεν ξέρει.
Ο επόμενος ο Διονύσης είναι ο καλύτερος. Επταμιση χρόνια στο Βανκουβερ, χημικος μηχανικός, γυρισε πίσω και δουλεύει στην οικογενειακή επιχείρηση. Κάτι σαν τον γιο του Βίκου. Έτσι ερχόμαστε όλοι αλλά τουλάχιστον αυτός δεν μας πουλάει πρόλογο.
Ακολουθει νομίζω η μόνη που λέει το ονματεπώνυμο της, και η οποία είναι δικηγόρος, Σάσα Τσακιρίδη με καριέρα στο εξωτερικό που γύρισε πίσω γιατί της έλειπε η οικογένεια της. Απόλυτα κατανοητό και επιβεβαιώνει την εισαγωγη μου.
Ο επόμενος κυριος εφυγε 17 χρονων από την Ελλάδα για να σπουδασει καρδιοχειρουργος στις ΗΠΑ και γυρισε αφου πήρε και ειδικότητα στην Σιγκαπούρη. Ένας μέσος Έλληνας δηλαδή. Πέρα από την πλάκα δεν εχω να πω τιποτα άλλο.
Επίλογος
Ο επίλογος και του βιντεο ειναι μια μελέτη που λέει οτι οι Έλληνες δουλευουν πιο πολλές ώρες απ όλους στην Ευρώπη αλλά δεν είναι ανάλογα παραγωγικοί. Ειλικρινά δεν κατάλαβα αν το συγκεκριμένο σχόλιο στον επίλογο ήταν καρφί για όσους γυρίσανε πίσω ή ακόμη μια αστοχία του ρεπορτάζ.
Απ όλο αυτό το βίντεο κατέληξα να δω μια παρέα νεων επιστημόνων που δεν έχουν πρόβλημα επιβίωσης στην χώρα είτε γιατί κάνουν ένα επάγγελμα που δεν περνάει κρίση, είτε έχει πολιτικές άκρες είτε η οικογένεια τους έχει επιχείρηση να τους αφήσει. Σε κάθε περίπτωση το είδαν ολιστικά γιατί στην Ελλάδα κάποιοι έχουν την οικογένεια να τους στηρίξει ή τους κομματικους φίλους. Εύχομαι να μην μετανοιώσουν την απόφασή τους αλλά ακόμα και αν την μετανοιωσουν κάνουν όλοι τους επαγγελματα που, αν αποφασίσουν να ξαναβγουν έξω, θα βρουν δουλειά. Ένα άλλο στοιχείο αυτου του βίντεο είναι, τουλάχιστον όπως βλέπω και το Instagram τους, ότι όλα αυτα τα μέλη τους φαίνονται να ζουν στην Αθήνα. Ειλικρινά θα ήθελα να είχα από ένα σοβαρό ρεπορτάζ, πόσοι Έλληνες έχουν μεταναστευσει από Αθήνα και πόσοι γυρίζουν εκει. Τέλος δεν μπόρεσα να καταλάβω αν κάποιος από αυτους που είδαμε στο βίντεο είχε δουλέψει πιο πριν στην Ελλάδα και μετά βγηκε έξω να δουλέψει και είπε «Όχι ρε φίλε χιλιες φορές Ελλάδα γιατί εδω με φορολογουν με σταθερό τρόπο κάθε χρόνο και τα λεφτά μου γίνονται κοινωνικές παροχές». Το να έχεις βγει για σπουδές έξω και να έχεις μείνει εκει να δουλέψεις δεν περιέχει το κομμάτι της εμπειρίας ως επαγγελματίας/φορολογουμενος στην Ελλάδα. Σε ένα σοβαρό ρεπορτάζ θα περίμενα να ακουσω τα προβληματα που αντιμετώπισαν και πως ακριβως αυτη η ομάδα του Back to Greece τους βοήθησε. Στην μετανάστευση υπάρχιε η θεωρία των δικτύων, δηλαδή κάποιος μετανστευει από την χώρα του σε μια χώρα ή περιοχη όπου υπάρχουν περισσότεροι συμπατριώτες του οι οποίοι θα τον βοηθήσουν για να τακτοποιηθεί από όλες τις απόψεις. Στην επιστροφή στην χώρα προέλευσης τι ακριβώς εξυπηρετεί ένα γκρουπ βοήθειας; Θα περίμενα επίσης μια τέτοια ερώτηση η οποία δεν έγινε ποτέ
Το πρόβλημα όμως με όλα αυτά τα ρεπορταζ είναι οτι δίνεται μια εντυπωση ότι έξω έχει βγει η αφρόκρεμα της χώρας και κάποιοι γυρίζουν. Μιλάμε για 700 – 1000 ανθρώπους σε ένα συνολο 500000. Όλοι οι υπόλοιποι δεν υπάρχουν για τα ΜΜΕ. Ούτε οι άνθρωποι χωρίς γλώσσα και προσόντα, ούτε ομάδες όπως Πομάκοι, παλινοστουντες από την πρωην Σοβιετική Ενωση, Αλβανοί ή Βορειοηπειρωτες που φυγαν από Ελλάδα για να μεταναστευσουν για δευτερη φορά στην ζωή τους. Κρίμα και πίστευα οτι η DW ήταν σοβαρός δημοσιογραφικός οργανισμός.
Θα τολμήσω μια πρόβλεψη. Σε λίγο καιρό και αν ευνοήσουν οι πολιτικές συνθήκες, αυτό το ρεπορτάζ θα γίνει viral στα ελληνικά ΜΜΕ.
We are not alone 
‘σ’ ωραίος!
Ένα άσχετο, με το θέμα, σχόλιο – άσκηση:
Πες ότι οι δημοσιογράφοι που ανέφερες ήταν άνδρες. Αντικατάτησε όλα τα «κα Ρηγούτσου» και «κα Τσόκου» με «κος Ρηγούτσος» και «κος Τσόκος». Θα τα έγραφες έτσι, ή χωρίς το «κα»;
Το ίδιο. Την διαφορά την κάνει το μέσο. Θέλω να πω αν δουλευανε σε συγκεκριμένο ελληνικό μέσο μπορεί να μη χρησιμοποιουσα, για κανενα φύλλο το κος και κα, εδω προσπαθώ να κρατησω μια απόσταση